Niestabilność stawu ramiennego

Jako fizjoterapeuci, osteopaci i integratorzy strukturalni z kilkudziesięcioletnim doświadczeniem klinicznym, praktycznie każdego dnia pracujemy z niestabilnością stawu ramiennego. W poniższym artykule przedstawiamy jedynie wycinek naszej wiedzy. W o wiele szerszym zakresie (diagnostyka oraz klinika) zajmujemy się tym tematem podczas naszego kursu Masażu Tkanek Głębokich, do którego serdecznie zachęcamy wszystkich terapeutów (również studentów).

Staw ramienny jest to staw kulisty zbudowany z wydrążenia stawowego łopatki oraz głowy kości ramiennej. Ponieważ panewka jest niewielka jej powierzchnia została powiększona o obrąbek stawowy. Dodatkowo stabilność stawu zapewniona jest dzięki silnym mięśniom oraz więzadłom. Jednak mimo tak dobrej ochrony tej okolicy często dochodzi do urazów, prowadzących do niestabilności stawu ramiennego.

Staw ramienno-łopatkowy stanowi główny element barku i odpowiada za największy zakres ruchu i właśnie ten duży stopień swobody ruchu powoduje niestabilność wrodzoną bądź pourazową. Pourazowa niestabilność najczęściej rozwija się u młodych ludzi po zwichnięciu barku. Zwichnięcie powoduje rozerwanie ważnych struktur stabilizujących staw tzw. kompleks więzadłowo-obrąbkowy.

Niestabilność stawu ramiennego – etiologia

Do niestabilności ostrej (na skutek zwichnięć) stawu ramiennego może dochodzić na drodze różnych mechanizmów:

• zwichnięcie przednie- dochodzi do niego podczas upadku na zgiętą, odwiedzioną oraz zrotowaną na zewnątrz kończynę górną. Dochodzi wtedy do przesunięcia się głowy kości ramiennej do przodu i uszkodzenia struktur się tam znajdujących,
• zwichnięcie tylne (podbarkowe, podpanewkowe lub podgrzebieniowe) – często dochodzi do niego w wyniku urazu bezpośredniego, np. przy wypadkach motocyklowych,
• zwichnięcie dolne- jest niebezpieczne ze względu na możliwość uszkodzenia naczyń oraz splotu ramiennego. Dochodzi do niego wtedy, gdy duża siła zadziała na odwiedziony staw ramienny, co powoduje, że głowa kości ramiennej przemieszcza się pod panewkę,
• zwichnięcie górne- siła działa na odwiedzione ramię od przodu i góry. Również może dojść do uszkodzenia naczyń, nerwów, a także wyrostka barkowego.

Niestabilność stawu ramiennego – postępowanie

Klasycznie stosowane unieruchomienie po nastawieniu zwichnięcia nie gwarantuje prawidłowego wygojenia struktur stabilizujących i wówczas rozwija się nawykowa niestabilność barku powodująca notoryczne zwichnięcia w banalnych sytuacjach. Zwichnięcia te powodują niszczenie chrzęstnych powierzchni stawu, wgniecenia panewki i głowy kości ramiennej prowadząc w szybkim tempie do choroby zwyrodnieniowej stawu łopatkowo-ramiennego.

Wczesne przywrócenie stosunków anatomicznych uszkodzonych struktur więzadłowo-torebkowych chroni staw przed niestabilnością i wtórnym zwyrodnieniem. Obecnie światowy standard chirurgii stawu barkowego to technika artroskopowa, która umożliwia dokładne i pełne zbadanie struktur stawu oraz wykonanie niezbędnej operacji bez potrzeby dużych cięć, pozwala to na krótki pobyt w szpitalu, eliminację unieruchomienia gipsowego, minimalne szkody operacyjne, skrócenie rehabilitacji i daje nadzieję na przywrócenie pełnej sprawności.

Leczenie zachowawcze przedniej niestabilności stawu ramiennego

Zachowawcze leczenie przedniej niestabilności stawu ramiennego wiąże z lepszym wynikiem końcowym u pacjentów powyżej 30 roku życia Należy jednak pamiętać, że długotrwałość unieruchomienia ma luźny związek z obniżeniem ryzyka nawrotu. Ponieważ nawroty stanowią powikłania najczęstsze, celem programu rehabilitacji jest optymalizacja stabilności barku.

Istotnym elementem tego programu jest unikanie wszelkich manewrów prowokujących zwichnięcie i dokładanie starań, by wzmocnić mięśnie stanowiące czynny aparat stabilizujący staw ramienny.

Czasem konieczna jest operacja Bankarta, jest to zabieg operacyjny stosowany w przypadkach nawykowych zwichnięć stawu ramiennego wynikających z jego niestabilności i polega on na wzmocnieniu przedniej ściany torebki stawowej poprzez jej zdwojenie i przyszycie do szyi łopatki. Jest stosunkowo trudna technicznie, lecz daje dobry wynik (niewielka liczba nawrotów przemieszczenia).

Leczenie zachowawcze tylnej niestabilności stawu ramiennego

Tylna niestabilność stawu ramiennego zdarza się znacznie rzadziej niż niestabilność przednia. Do tylnych zwichnięć dochodzi najczęściej w przebiegu uogólnionych skurczów mięśniowych po napadzie drgawkowym (może on mieć związek z padaczką, z nadużyciem alkoholu lub silnym wstrząsem elektrycznym).

Pacjent po tym zwichnięciu zgłasza się podtrzymując ramię w przywiedzeniu i rotacji wewnętrznej. W tylnej części barku można wyczuć uwypuklenie, a odwiedzenie i rotacja zewnętrzna mogą być ograniczone. Konieczna jest pełna ocena radiologiczna barku, zwłaszcza w bocznym rzucie pachowym. Niestabilność tylna u sportowców jest najczęściej następstwem podwichnięcia, zwykle stanowiącego wtórny rezultat ponawiających się mikrourazów.

U pacjentów z objawową niestabilnością tylną, lecz bez urazowego zwichnięcia w wywiadzie poprawę osiąga się zwykle dzięki programowi rehabilitacji skupiającemu się na wzmocnieniu stabilizatorów dynamicznych. Jeśli po 3-6 miesiącach nie dochodzi do poprawy konieczne może być leczenie operacyjne. Typowa dla takich przypadków jest wiotkość tylnej części torebki, którą można leczyć artroskopowo (nakładając szwy na torebkę stawową lub wykonując jej obkurczenie energią elektryczną) lub też wykonując zabieg stabilizacji tylnej metodą otwartą.

Być może zainteresuje Cię podobny artykuł o konflikcie podbarkowym

Jak może pomóc Masaż Tkanek Głębokich

Porady dla Twoich pacjentów

Jak wzmocnić staw barkowy

• Ćwiczenia rozciągające: rozciąganie rąk i barków pozwala na poprawę elastyczności i ruchomości stawu.
• Ćwiczenia wzmacniające: ćwiczenia z hantlami lub kettlebellami, takie jak uginanie i podciąganie ramion, pomagają wzmocnić mięśnie, które wspierają staw barkowy.
• Pilates: Pilates jest skutecznym sposobem na poprawę stabilizacji i siły stawu barkowego.
• Terapia manualna: masaże, rozciąganie i mobilizacja stawu barkowego przez fizjoterapeutę pomagają w jego wzmocnieniu.
• Stretching dynamiczny: ćwiczenia dynamicznego rozciągania, takie jak wymachy i skręty, pomagają zwiększyć ruchomość stawu barkowego i poprawić jego funkcjonowanie.
• Rehabilitacja: ćwiczenia rehabilitacyjne zaprojektowane przez fizjoterapeutę pomogą wzmocnić staw barkowy i zapobiec powstawaniu dalszych kontuzji.
• Unikanie przeciążeń: unikanie działań, które powodują przeciążenie stawu barkowego, takich jak podnoszenie ciężkich przedmiotów, pomaga w jego ochronie i wzmocnieniu.

Dlaczego strzela mi w barku

Jest kilka możliwych przyczyn, dla których w barku może boleć i strzelać. Oto kilka z nich:

• Zmiany zwyrodnieniowe: Zmiany zwyrodnieniowe w stawach, takie jak osteoartroza, mogą powodować ból i strzelanie w barku.
• Zwichnięcie stawu: Jeśli doznałeś zwichnięcia barku, może pojawić się ból i strzelanie.
• Zapalenie błony maziowej: Zapalenie błony maziowej (zapalenie stawu) może powodować ból i strzelanie w barku.
• Zespół rotatorów: Zespół rotatorów to grupa mięśni i ścięgien, które stabilizują bark. Jeśli te mięśnie są uszkodzone lub przeciążone, może pojawić się ból i strzelanie w barku.
• Wady postawy: Problemy z postawą, takie jak skolioza lub lordoza, mogą powodować ból i strzelanie w barku.

Jeśli ból w barku jest nasilający się lub utrzymuje się przez dłuższy czas, należy skonsultować się z lekarzem, aby ustalić przyczynę i rozpocząć odpowiednie leczenie.

Jak długo trwa leczenie zwichniętego barku

Czas trwania leczenia zwichniętego barku może się różnić w zależności od stopnia uszkodzenia i indywidualnej sytuacji pacjenta. Średnio może to potrwać od kilku tygodni do kilku miesięcy. W ciężkich przypadkach może wymagać operacji, co wydłuża czas leczenia.

Ważne jest, aby w czasie leczenia przestrzegać zaleceń lekarza i regularnie uczestniczyć w terapii, aby zapewnić jak najszybsze powrót do pełnej sprawności.