Co znajdziesz w artykule?
Bardzo często, jako fizjoterapeuci, osteopaci i integratorzy strukturalni z wieloletnim doświadczeniem klinicznym, spotykamy się ze tak zwanym kolanem skoczka. Artykuł zawiera jedynie małą część naszej wiedzy na ten temat. Dużo więcej wiadomości (diagnostyka oraz klinika) jest dostępnych na naszym kursie Masażu Tkanek Głębokich, do którego serdecznie zapraszamy wszystkich terapeutów (również studentów).
Kolano skoczka – etiologia powstawania
Kolano skoczka jest to nierzadko spotykana przypadłość sportowców narażonych na skoki. W wyniku czego dochodzi do przewlekłych mikrourazów więzadła rzepki.
Więzadło rzepki jest to struktura biegnąca od przedniej powierzchni rzepki do guzowatości kości piszczelowej. W dolnej części więzadło od kości piszczelowej oddziela kaletka maziowa podrzepkowa głęboka. Rolą więzadła rzepki jest przekazywanie sił z mięśnia czworogłowego uda.
Sportowcy doświadczający tej kontuzji skarżą się na silny ból o charakterze kującym. W zachyłkach nadrzepkowych, często gromadzi się płyn (około 2mm w przypadku uszkodzenia II stopnia), a także pod rzepką i w przedłużeniu więzadła rzepki. Ograniczona staje się ruchomość, pojawiający się ból uniemożliwia podjęcie treningu sportowego. Lekceważenie początkowych objawów przejawia się bólem w codziennych czynnościach takich, jak chodzenie po schodach. Zdarza się, że pacjenci skarżą się na uczucie niestabilności w stawie kolanowym.
Kolano skoczka – obraz kliniczny
W obrazie klinicznym możemy wyróżnić trzy postaci tej kontuzji:
- Pierwsza polega na obecności doznań bólowych jedynie po zakończonym treningu.
- W drugim przypadku ból daje o sobie znać już na rozgrzewce, a następnie po wysiłku.
- W trzeciej fazie ból właściwie nie daje o sobie zapomnieć, a pacjent odczuwa go nawet podczas bezruchu.
Uważa się, że pracując z zawodnikiem najważniejsze jest podejście zachowawcze. Dokładna analiza sposobu skoku i lądowania i kompensacji jakie przy tym zachodzą. Niepełny zakres ruchomości stawu skokowego, który często ma miejsce po skręceniach w istotny sposób przyczynia się do rozwoju różnych kontuzji. W tym przypadku, również wywołania stanu zapalnego więzadła właściwego rzepki.
Jeżeli zawodnik zmuszony jest do przenoszenia swojego środka ciężkości ku górze i lądowania czasami na jedną kończynę dolną ważna jest praca nad czuciem głębokim, priopriocepcją i stabilizacją. Tego typu działania znakomicie sprawdzają się w prewencji kontuzji.
Wielu sportowców nie zdaje sobie sprawy, że istnieje coś takiego jak technika prawidłowego wyskoku i lądowania. Na boisku podczas fazy lądowania możemy zaobserwować nadmierne obciążenie przodo lub tyłostopia. W dodatku przy braku kontroli nerwowo mięśniowej często następuje koślawienie lub szpotawienie stawu kolanowego. Jeżeli nasza biomechanika skoku nie będzie działała w sposób ergonomiczny i bezpieczny struktury anatomiczne permanentnie będą narażane na mikrourazy co niewątpliwie może skończyć się poważną kontuzją. A w przypadku kolana skoczka rzepka może ulec całkowitemu zerwaniu.
Kolano skoczka – postępowanie terapeutyczne
W przypadku częściowego lub całkowitego zerwaniu należy rozważyć zabieg operacyjny w przypadku, którego dokonuje się resekcji objętych stanem zapalnym tkanek. Zdarzają się sytuację w których ortopeda musi podjąć decyzję o usunięciu fragmentu wierzchołka rzepki.
Jeżeli już zdarzy się pacjent, który trafia do nas z bólem i podejrzewamy u niego tego typu kontuzję, uważamy, że najważniejsza jest edukacja zachowawcza. Nawet jeżeli proces terapeutyczny przebiegnie pomyślnie, a zawodnik wróci na boisko, a w dalszym ciągu nie zostaną wyeliminowane błędy treningowe, problem wróci jak bumerang.
Kolejną dysfunkcją, która znacząco wpływa na obciążenie więzadła rzepki jest zbyt mocno napięty mięsień czworogłowy uda, a w dodatku skrócony. Z tego względu tak kluczowy jest balans między pracą, mobilizacją, rolowaniem, rozciąganiem a regeneracją.
Zdarza się, że mięśnie czworogłowe uda są znacznie bardziej obciążane, niż w normalnym przypadku. Dzieje się tak z powodu dysbalansu siły mięśniowej między omawianą partią mięśniową przedniego przedziału uda, a z grupą kulszowo goleniową, która jest często wyhamowana i osłabiona.
Entezopatia rzepki – rehabilitacja
W początkowych etapach rehabilitacji, w których ból jest często na dosyć wysokim poziomie warto wykorzystać skurcz izometryczny.
W procesie rehabilitacyjnym jak i prewencyjnym doskonale sprawdza się praca na bosu, która udoskonala samokontrolę i czucie ciała w przestrzeni. Jest to niezwykle ważne na gruncie sportowym. Właściwa praca na nierównym terenie znacznie zmniejszy ryzyko kontuzji i zaburzeń ruchu na boisku. Ćwiczenia na bosu możemy modyfikować na różne sposoby, oczekując od pacjenta pracy koncentrycznej, ekscentrycznej czy izometrycznej w obrębie każdej części ciała. Podstawą jest dobrze wypracowany i silny “core”, który zdecydowanie jest warunkiem bezpieczeństwa podczas gry jak i życia codziennego.
Warto popracować nad wskokami i zeskokami ze skrzyni. Doskonały trener Michael Boyle zwraca szczególną uwagę na to, aby skrzynia była odpowiednio dobrana rozmiarem do zawodnika. Pozycja przygotowawcza przed skokiem powinna być taka sama jak po jego zakończeniu, a samo lądowanie powinno być niezwykle ciche, co będzie potęgowało hamującą pracę mięśni kulszowo- goleniowych.
Istotnym elementem fizjoterapii jest praca nad skurczem ekscentrycznym. Optymalna siła ekscentryczna oraz izometryczna będą odpowiadały za poprawę komponentów hamowania, lądowania czy zmian kierunku.
Podczas pracy z pacjentami, czy ze sportowcami w gabinetach sądzimy, że każdemu z nas powinien być bliski cytat Charliesa Poliquin’a. Napisał on, że ,,Dziwne jest to, że wielu trenerów przepisuje ćwiczenia o charakterze ekscentrycznym, podczas rehabilitacji urazów spowodowanych nadmiernym przeciążeniem. Nie wykorzystuje zaś metod ekscentrycznych, aby im zapobiegać’’.
W celu oceny wyniku postępów rehabilitacji warto wykorzystać kwestionariusz VISA-p.
Boyle M., Nowoczesny trening funkcjonalny’’ 2019
Pacek A.,,365 zaawansowanych podpowiedzi treningowych’’ 2020
Jeggier A. ,, Medycyna sportowa’’ 1991
Jak może pomóc Masaż Tkanek Głębokich
Poprzez Masaż Tkanek Głębokich możesz zastosować głęboki nacisk i techniki manipulacyjne. Wszystko to ma na celu ułatwienie rozluźnienia i rozciągnięcia tkanek miękkich w okolicy dotkniętej entezopatią więzadła rzepki. Istnieje kilka korzyści, jakie MTG może przynieść w tej sytuacji:
- Rozluźnienie napiętych mięśni: MTG może pomóc w rozluźnieniu napiętych mięśni w okolicy kolana, które mogą przyczyniać się do napięcia więzadła rzepki. Poprzez użycie odpowiednich technik, można złagodzić napięcie i zwiększyć elastyczność mięśni, co może przynieść ulgę i zmniejszyć ból.
- Poprawa krążenia: Równie kluczowym argumentem do zastosowania MTG jest pobudzenie krążenia krwi w leczonym obszarze. Poprawione krążenie może dostarczyć większą ilość składników odżywczych i tlenu do uszkodzonego więzadła rzepki, wspomagając proces gojenia i regeneracji tkanek.
- Redukcja blizn: W przypadku, gdy entezopatia więzadła rzepki jest wynikiem wcześniejszych urazów lub przeciążeń, poprzez MTG można pomóc w redukcji blizn i zrostów w okolicy dotkniętej urazem. To z kolei może poprawić ruchomość i funkcję więzadła rzepki.
- Zmniejszenie bólu: MTG może działać jako naturalna metoda łagodzenia bólu. Poprzez uwalnianie napięcia mięśniowego i stymulację układu nerwowego, specjalistycznie wykonane masaże mogą przynieść ulgę i zmniejszyć odczuwanie bólu.
Zawsze zalecamy konsultację z profesjonalistą przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii, aby ocenić indywidualny stan zdrowia, dostosować techniki masażu i monitorować postępy leczenia.
Pamiętaj, że Masaż Tkanek Głębokich powinien być częścią kompleksowego programu terapii oraz leczenia. Może on obejmować również inne metody terapeutyczne, tj. ćwiczenia wzmacniające, rozciąganie i techniki zarządzania bólem. Indywidualne podejście i regularność terapii są kluczowe dla skuteczności leczenia entezopatii więzadła rzepki.
Porady dla Twoich pacjentów
Jakie są objawy skręcenia kolana
Objawy skręconego kolana to:
- Ból: Może to być ból ostra lub przeszywający, który nasila się podczas ruchu lub dotyku.
- Obrzęk: Kończyna może być opuchnięta i twarda w dotyku, co jest spowodowane zatrzymywaniem się płynu w stawie.
- Słaba zdolność ruchu: Może być trudno chodzić, wchodzić po schodach lub się schylać.
- Deformacja: Kończyna może wyglądać na skręconą lub wykrzywioną.
- Osłabienie: Może być trudno unieść kończynę lub utrzymać ją w pozycji wyprostowanej.
- Zmiana koloru skóry: Kończyna może być czerwona lub blada, co może świadczyć o uszkodzeniu tkanek.
Dlaczego boli mnie kolano przy zginaniu
Ból kolana przy zginaniu może być spowodowany wieloma różnymi czynnikami. Może to być związane z uszkodzeniem tkanek, takich jak torebka stawowa lub chrząstka, zapaleniem stawu, zapaleniem ścięgien lub więzadeł, zmianami zwyrodnieniowymi lub chorobami tkanek miękkich, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów. Aby ustalić przyczynę bólu kolana przy zginaniu, należy skonsultować się z lekarzem i przejść odpowiednie badania diagnostyczne, takie jak badanie fizykalne, RTG lub rezonans magnetyczny.
Czy z kolanem skoczka można trenować
To zależy od tego, jakiego rodzaju urazu kolano skoczka doznało. Jeśli jest to zwykłe zmęczenie lub obrzęk, to możliwe jest dalsze trenowanie z umiarem i odpowiednim rozgrzewaniem. Jeśli jednak kolano skoczka doznało poważniejszego urazu, takiego jak zerwanie ścięgna czy złamanie kości, to najprawdopodobniej będzie konieczny dłuższy okres rehabilitacji i przerwa w treningach. W takich sytuacjach należy skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą, aby ustalić plan dalszego postępowania i określić, kiedy i jak można wrócić do treningów.
Czy zerwanie więzadła boli
Tak, zerwanie więzadła może być bardzo bolesne. W zależności od miejsca i stopnia uszkodzenia, może wystąpić silny ból, obrzęk i trudność w ruchu. Zalecamy skonsultowanie się z lekarzem w celu dokładnej diagnozy i leczenia.
Czym smarować bolące kolano
Najlepszym rozwiązaniem będzie użycie specjalnych maści lub żelu przeciwbólowego, np. z ibuprofenem lub kwasem acetylosalicylowym. Można też zastosować maść z kurkuminą, która ma działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Warto też skonsultować się z lekarzem, który może zalecić inne leki lub zalecić inne formy leczenia.
Jakie ćwiczenia ból kolana
Jeśli masz ból kolana, najlepiej skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą, który może zdiagnozować przyczynę bólu i zalecić odpowiednie ćwiczenia. W międzyczasie, oto kilka ćwiczeń, które mogą pomóc złagodzić ból kolana:
- Ćwiczenie z piłką lekarską: Usiądź na piłce lekarskiej z nogami ugiętymi pod kątem 90 stopni. Powoli przesuwaj ciężar ciała do przodu i do tyłu, masując piłką lekarską po boku kolana.
- Ćwiczenie na rozciąganie mięśni: Usiądź na podłodze z nogami prostymi przed sobą i stopami razem. Powoli pochyl się do przodu, starając się dotknąć palcami stóp. Trzymaj pozycję przez kilka sekund i powoli wróć do pozycji wyjściowej.
- Ćwiczenie na wzmocnienie mięśni: Usiądź na podłodze z nogami prostymi przed sobą i stopami razem. Umieść piłkę lekarskę między kolanami i naciskaj ją mocno, ściskając mięśnie ud. Trzymaj przez kilka sekund i powoli zrelaksuj mięśnie.
- Ćwiczenie na stabilizację: Usiądź na piłce lekarskiej z nogami ugiętymi pod kątem 90 stopni. Powoli unieś jedną nogę i utrzymaj ją w powietrzu przez kilka sekund, trzymając równowagę na piłce. Następnie opuść nogę i powtórz ćwiczenie z drugą nogą.
Pamiętaj, że jeśli ból kolana jest silny lub jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do tego, jakie ćwiczenia mogą być dla ciebie odpowiednie, najlepiej skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą.