Uszkodzenie kompleksu torebkowo-więzadłowego

Jako fizjoterapeuci, osteopaci i integratorzy strukturalni z kilkudziesięcioletnim doświadczeniem klinicznym, praktycznie każdego dnia pracujemy z ganglionem. W poniższym artykule przedstawiamy jedynie wycinek naszej wiedzy. W o wiele szerszym zakresie (diagnostyka oraz klinika) zajmujemy się tym tematem podczas naszego kursu Masażu Tkanek Głębokich, do którego serdecznie zachęcamy wszystkich terapeutów (również studentów).

Uszkodzenie kompleksu torebkowo-więzadłowego od strony przyśrodkowej

Staw skokowo- goleniowy łączy ze sobą bloczek kości skokowej z widełkami kości podudzia, które zbudowane są z dwóch kostek- przyśrodkowej, będącej częścią kości piszczelowej oraz bocznej, która wchodzi w budowę kości strzałkowej. W stawie tym możliwe są ruchy zgięcia podeszwowego oraz grzbietowego, które niezbędne są do zachowania prawidłowego chodu. Staw skokowy górny chroniony jest przez kompleks torebkowo-więzadłowy od strony bocznej i przyśrodkowej. Jeżeli zadziałają siły przewyższające jego wytrzymałość może dojść do uszkodzenia.

Od strony przyśrodkowej rolę stabilizacji pełni tak zwane więzadło trójgraniaste. Jak sama nazwa wskazuje składa się ono z trzech części, jednak wszystkie zaczynają się w jednym punkcie- kostce przyśrodkowej kości piszczelowej zaś później rozgałęzia się i biegnie do trzech różnych struktur:

• kości łódkowej (część piszczelowo- łódkowa),
• kości skokowej (część piszczelowo- skokowa przednia i tylna),
• kości piętowej (część piszczelowo- piętowa).

Wszystkie te komponenty wchodzą w skład warstwy powierzchownej omawianego więzadła oprócz pasma piszczelowo-skokowego przedniego, które tworzy warstwę głęboką więzadła trójgraniastego.
Uszkodzenie kompleksu torebkowo-więzadłowego od strony przyśrodkowej stawu skokowo-goleniowego powstaje podczas urazu o mechanizmie pronacyjno-odwiedzeniowym.

Często uszkodzeniu więzadeł po stronie przyśrodkowej towarzyszą złamania kostki bocznej. Jeżeli chodzi o miejsce zerwania więzadła to może zostać przerwana jego środkowa część, lub jeśli zadziała wystarczająco duża siła podczas urazu, dojdzie do tak zwanego złamania awulsyjnego, które spowoduje oderwanie kawałka kości.

Należy zwrócić uwagę na możliwość izolowanego zerwania więzozrostu piszczelowo-strzałkowego. Charakterystyczny objaw to poszerzenie widełek stawu, objaw sprężynującego oporu nasilenie bólu przy grzbietowym zgięciu stopy, krwiak przedniej okolicy skokowo goleniowej.

Uszkodzenie kompleksu torebkowo-więzadłowego – podział

Nie każdy nieszczęśliwy upadek na źle ustawioną kończynę kończy się takim samym uszkodzeniem. Wyróżnia się trzy stopnie uszkodzeń więzadłowych:

• I stopień – gdy więzadło zostaje naciągnięte, jednak jego struktura nie zostaje naruszona, ale występują dolegliwości bólowe,
• II stopień – więzadło ulega częściowemu naderwaniu i oprócz nasilającego się bólu występuje obrzęk,
• III stopień – całkowite zerwanie więzadła. Występuje ból, obrzęk, a także niestabilność stawu.

Uszkodzenie kompleksu torebkowo-więzadłowego – badanie

Podczas badania pacjent będzie zgłaszał objawy typowe dla skręceń to znaczy ból, wzmożoną tkliwość podczas palpacji, nasilający się obrzęk, upośledzenie czynności ruchowej (spowodowanej dolegliwościami bólowymi jak i możliwą niestabilnością). Podczas urazu mógł również być słyszalny charakterystyczny trzask.

W trakcie badania przedmiotowego należy sprawdzić zakresy ruchomości stawów skokowo- goleniowych, więzozrost piszczelowo strzałkowy możliwość wykonania ewersji stopy po dwóch stronach. Poza tym, aby stwierdzić lub wykluczyć współistniejące uszkodzenie ATFL i PTFL wykonuje się test szuflady przedniej i tylnej.

Badanie RTG wykorzystuje się do wykluczenia złamań zaś rezonans magnetyczny pozwoli na dokładne sprawdzenie stanu, w jakim znajdują się więzadła.

Uszkodzenie kompleksu torebkowo-więzadłowego – postępowanie

Postępowanie w zależności od stopnia uszkodzenia polega na:

• krótkim unieruchomieniu, a następnie uruchamianiu stawu z pełnym obciążeniem w przypadku uszkodzenia I stopnia,
• unieruchomieniu do 14 dni w przypadku uszkodzenia II i III stopnia.

W początkowym etapie zastosowanie ma również metoda (P) RICE(S):

• P (protection) – ochrona przed czynnikami urazowymi,
• R (rest) – odpoczynek,
• I (ice) – okłady z lodu,
• C (compression) – opatrunki uciskowe
• E (elevation) – unoszenie kończyny,
• S (stabilization) – stabilizacja.

Okresowo zdejmuje się stabilizator do ćwiczeń zgięcia i wyprostu stawu w małych amplitudach ruchu.
W trakcie unieruchomienia należy stosować ćwiczenia izometryczne po 4 dniu od urazu.

Po zdjęciu unieruchomienia należy szybko zacząć ćwiczenia zwiększające zakresy ruchomości, siłę mięśniową oraz rozbudzić stabilizacje stawu. Stosujemy więc ćwiczenia w wodzie, ćwiczenia z taśmami typu TheraBand, trenażery równowagi, ćwiczenia tzw. krótkiej stopy.

Podjęte powinny zostać ćwiczenia obciążające stopę w pełni, w miarę potrzeb należy zabezpieczyć obniżanie zewnętrznego brzegu stopy. W miarę szybko po zdjęciu unieruchomienia trzeba pozbyć się obrzęku, który w patologicznych warunkach będzie się uwapniał i otaczał cystą. Masaż poprzeczny dla ujędrnienia powstającej tkanki więzadłowej rozpocząć należy po urazach II i III stopnia dopiero gdy USG wykaże ciągłość więzadła.
Terapię mogą wspomóc zabiegi z zakresu fizykoterapii (krioterapia, laseroterapia, magnetoterapia), terapia punktów spustowych oraz kinesiotaping (przeciwobrzękowy i korekcyjny).

Jak może pomóc Masaż Tkanek Głębokich

Porady dla Twoich pacjentów