Konflikt udowo-panewkowy (FAI)

Jako fizjoterapeuci, osteopaci i integratorzy strukturalni z kilkudziesięcioletnim doświadczeniem klinicznym, praktycznie każdego dnia pracujemy z konfliktem udowo-panewkowym. W poniższym artykule przedstawiamy jedynie wycinek naszej wiedzy. W o wiele szerszym zakresie (diagnostyka oraz klinika) zajmujemy się tym tematem podczas naszego kursu Masażu Tkanek Głębokich, do którego serdecznie zachęcamy wszystkich terapeutów (również studentów).

Gdzie jest położony staw biodrowy

Staw biodrowy jest to typowy staw kulisty, składający się z panewki oraz głowy, w którym mogą zachodzić ruchy zgięcia, wyprostu, odwodzenia, przywodzenia oraz składowa tych ruchów, czyli obwodzenie. Panewka utworzona jest z połączenia trzech kości:

• biodrowej (⅖ panewki),
• kulszowej (⅖ panewki),
• łonowej (⅕ panewki).

Jest ona wyposażona w obrąbek stawowy, który ją uzupełnia, zaś właściwą powierzchnię stawową nazwano księżycowatą. Znajduje się tam również dół, do którego przyczepione jest więzadło głowy kości udowej.

Drugim elementem stawu jest głowa kości udowej, która ma kształt kulisty, a na swojej powierzchni zawiera dołek dla więzadła głowy kości udowej.

Konflikt udowo-panewkowy – etiologia

Jeżeli dojdzie do zachwiania równowagi między głową, a panewką stawu biodrowego może dojść do powstania tak zwanego konfliktu udowo-panewkowego (FAI). Jest to nieprawidłowy kontakt głowy kości udowej względem brzegu panewki stawu biodrowego. Pojawia się, ponieważ kość biodrowa nie rozwija się prawidłowo w wieku dziecięcym. Dotyka zazwyczaj aktywnych fizycznie osób w 3-4 dekadzie życia, rzadziej po 20 roku życia.

Wyróżnia się trzy typy deformacji:

• typ „CAM” w tym przypadku głowa kości udowej nie jest owalna. Występujące zgrubienie na granicy głowy i szyjki kości udowej powoduje ścieranie chrząstki stawowej i dochodzi do zaburzeń ruchomości względem panewki. Zaburzenie to przeważa u mężczyzn. Może być poprzedzona nieleczoną chorobą Perthesa.
• typ „PINCER” występuje nadbudowa kostna na krawędzi panewki stawowej (jest zbyt głęboka), co prowadzi do nierównomiernej kompresji panewki przez głowę, na skutek czego powstaje uszkodzenie. Częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn
• typ mieszany, w którym występuje zarówno zaburzenie budowy panewki, jak i głowy stawu biodrowego.

Wszystkie typy konfliktu udowo-panewkowego prowadzą do uszkodzenia stawu biodrowego. Schorzenie to przyczynia się do powstania wczesnej postaci zwyrodnienia stawu biodrowego.

Konflikt udowo-panewkowy – diagnostyka

W trakcie badania wykorzystuje się kilka testów, pozwalających na wykrycie zaburzeń w funkcjonowaniu stawu biodrowego:

• Test konfliktu przedniego – wykonuje się go w leżeniu tyłem, a dodatni wynik testu stwierdza się przy wywołaniu dolegliwości bólowych w pachwinie, podczas wykonania rotacji wewnętrznej zgiętego do 90 stopni stawu kolanowego, a następnym przywiedzeniu kończyny.
• Test konfliktu tylnego – pacjent w leżeniu tyłem, udo znajduje się poza leżanką, a terapeuta wykonuje jego odwodzenie i rotację zewnętrzną. Wynik testu dodatni, gdy wystąpią dolegliwości w bocznej części pośladka.
• Drehmann test – pacjent w leżeniu tyłem, terapeuta kładzie jego stopę na przeciwnym kolanie, jednocześnie wywierając ucisk na nie. Ból zlokalizowany w pachwinie oznacza występowanie konfliktu udowo-panewkowego.

Badaniem obrazowym, które pozwoli na wczesne wykrycie zmian jeszcze przed postępującymi zwyrodnieniami jest rezonans magnetyczny.
Ponieważ w wielu chorobach występuje ból okolicy stawu biodrowego konflikt udowo- panewkowy je różnicować między innymi z dysplazją stawu biodrowego, zespołem mięśnia gruszkowatego, a nawet endometriozą.

Jak może pomóc Masaż Tkanek Głębokich

Leczenie

Konflikt udowo-panewkowy można leczyć za pomocą rehabilitacji. Najczęściej stosuje się opracowanie tkanek miękkich okolicy stawu biodrowego, ćwiczenia stabilizacji głębokich struktur obręczy biodrowej, ćwiczenia propriocepcji. Ze względu na zmiany kostne w okolicy stawu biodrowego praca w tym rejonie może być bolesna dlatego staramy się pracować w zakresie jak najmniejszego bólu. Dobre efekty daje jedna z technik terapii manualnej – trakcja stawu biodrowego. Jednak należy pamiętać, że praca na tkankach miękkich daje zmniejszenie objawów, ale nie zniweluje przyczyny FAI, która leży w nieprawidłowej budowie kostnej.

Spowolnienie postępu choroby jest możliwe dzięki zaprzestaniu aktywności fizycznej, pogłębiającej uszkodzenia chrząstki, co nie jest zadowalającym rozwiązaniem dla młodych osób. Pełne wyleczenie jest możliwe dzięki zabiegowi artroskopii stawu biodrowego, który polega na naprawie obrąbka oraz plastyce szyjki kości udowej i panewki, tak aby nie powodowały już uszkodzenia obrąbka.

Porady dla Twoich pacjentów

Prawdopodobnie zainteresuje Cię artykuł dotyczący biodra dysplastycznego

Jak wygląda uszkodzenie stawu biodrowego

Uszkodzenie stawu biodrowego może objawiać się różnymi sposobami, w zależności od stopnia i rodzaju uszkodzenia. Oto kilka przykładów:

• Ból biodra – może być intensywny lub umiarkowany i może promieniować do uda lub kolana. Może być także trudno lub niemożliwe chodzenie lub poruszanie się.
• Osłabienie – uszkodzenie stawu biodrowego może spowodować osłabienie mięśni uda i pośladków, co może utrudnić chodzenie i poruszanie się.
• Zniekształcenie: – biodra lub nogi, która może być widoczna gołym okiem.
• Wysoki poziom bólu – który może utrudniać ruch i spania.
• Trudności z ruchem – uszkodzenie stawu biodrowego może prowadzić do trudności z poruszaniem się, chodzeniem lub wstawaniem z pozycji siedzącej lub leżącej.
• Zaburzenia równowagi: – może prowadzić do zaburzeń równowagi i koordynacji ruchowej.

Po czym poznać uszkodzone panewki

Osoby cierpiące na konflikt panewkowo-udowy odczuwają ból w okolicy pachwiny, niekiedy dolegliwości promieniują do zewnętrznej strony biodra. Ostry, kłujący ból może pojawiać się przy obracaniu, skręcaniu i kucaniu, ale czasami jest to tylko tępe pobolewanie. Ponieważ osoby uprawiające sport silniej obciążają staw biodrowy, mogą zacząć odczuwać ból wcześniej, niż osoby mniej aktywne. Jednakże wysiłek fizyczny nie powoduje konfliktu udowo-panewkowego.

Czy od biodra może drętwieć noga

Tak, od biodra może drętwieć noga. Może to być spowodowane różnymi przyczynami, takimi jak:

• Zaburzenia nerwów: Uszkodzenie lub ucisk na nerw biodrowy może powodować drętwienie w kończynie dolnej.
• Choroby zwyrodnieniowe stawów biodrowych: Zwyrodnienie stawów biodrowych może prowadzić do bólu i drętwienia w okolicach biodra oraz nogi.
• Zaburzenia krążenia: Zaburzenia krążenia, takie jak miażdżyca, mogą prowadzić do zwężenia tętnic dostarczających krew do kończyn dolnych, co może powodować drętwienie nogi.
• Zaburzenia mięśni: Skurcze mięśni biodrowych mogą prowadzić do drętwienia nogi.
• Inne przyczyny: Drętwienie nogi może być również spowodowane przez choroby takie jak cukrzyca, choroby tarczycy, zapalenie stawów oraz problemy z kręgosłupem.

Jeśli doświadczasz drętwienia nogi związanego z biodrem, skonsultuj się z lekarzem, aby ustalić przyczynę i rozpocząć odpowiednie leczenie.